SUMMERSCHOOL 2024

Zoals ieder jaar kun je ook dit jaar weer meedoen met de summerschool. Die is van 19 tot en met 232 augustus en er is nog plek. Onder het over zicht 'cursussen' vind je meer informatie.

JAARCURSUS 'HET KRUIDENPAD'

Eindelijk heb ik de knoop doorgehakt (ik wilde graag wat minder gaan werken het komende jaar...)

De jaarcursus vindt vanaf september plaats op hele dagen. Je kunt kiezen voor donderdag of vrijdag en de lestijden zijn van 10.30 tot 16.30 inclusief pauzes. Je brengt zelf je lunch mee maar we gaan ook af en toe een leuk kruidengerecht maken om samen op te eten en waarschijnlijk is er ook soep.

Per maand heb je meestal 2 hele dagen les. Onder het kopje cursussen kun je klikken op de jaarcursus voor meer informatie.

GROENE ZONNESTRALEN

In mijn ogen zijn al mijn kruidencollega's en ikzelf onderdeel van een stralende zon en verspreiden wij samen de kruidenkennis in de vorm van groene zonnestralen. 

Hieronder vind je de namen van mijn collega's plus de plekken waar zij werkzaam zijn en onder het kopje workshops vind je meer informatie.

Janet Frieling: Houwerzijl, Kwelders, Waddeneilanden

KRUIDENZEILTOCHTEN EN WORKSHOPS:

Janet Frieling organiseert diverse kruidenactiviteiten, je kunt bijvoorbeeld mee met haar zeilschip en onderweg op een eilandje smeerwortels uitgraven waar je dan later aan boord zalf van maakt.

www.gekruid-en geroerd.nl, email: info@gekruid-en-geroerd.nl.

Jildou Annema Oentsjerk
Kruidenworkshops
De workshops vinden plaats in kleine groepjes van maximaal 4-5 personen.

info@wyldfolk.nl.

Sanne Scheltena, Greandreamster, Groningen

Diverse kruiden- en wildplukwandelingen

Ben je benieuwd welke eetbare wilde planten er te vinden zijn? Ga eens mee met een wildplukwandeling. 

Wandel mee: https://greendreamster.nl/wildplukken/activiteiten/

Sanne Scheltena, info@greendreamster.nl

GRIEKENLAND

In de lente van 2024 willen we weer met een groep over land en zee naar Griekenland, en die reis zit nu al vol helaas, maar we zullen vast weer vaker gaan is de verwachting...

ZWITSERLAND:

de kruiden-wandelreis naar Zwitserland is waarschijnlijk van 15 tot 25 juli 2024 en zit inmiddels vol.

ZUID ITALIË

Volgend jaar in april willen we met een groep naar Reggio Calabrië, erg mooi daar en we verwachten bloeiend citrusfruit, de laatste bergamotvruchten en heel veel kruiden.  We gaan met de trein wat ons betreft, heel goed te doen! Je kunt je al opgeven. We vertrekken ws. 7 of 14 april.

RECEPT PAARDENBLOEMBIER

wellicht heb je het filmpje over paardenbloembier gezien bij NPO 2 in Regionieuws en wil je nu zelf aan de slag. Hieronder het recept.

Geïnspireerd door het boekje: “Drink je gezond”; Anne McIntyre

Een heerlijk fris bier waarbij de paardenbloem de bittere smaak geeft en de gember en de citroen voor de frisheid zorgen. Let op: mijn biertje bleek wel 7 procent alcohol te bevatten en dat zou je niet denken als je het proeft.

Mogelijk is het bier ook geneeskrachtig vanwege de vochtafdrijvende, activerende en ontstekingsremmende eigenschappen van de ingrediënten. In het oorspronkelijke recept gaat er 25 gram wijnsteenzuur (drogist) in, maar ik vond dat erg zuur. Ook bruist het heel erg…

Let op. Je kunt dit recept niet maken met wijnsteenbakpoeder uit de natuurvoedingswinkel, dat is iets anders en het smaakt niet zuur maar verschrikkelijk bitter.

Ingrediënten:

- 4 – 5  bloeiende jonge paardenbloemplanten; onbeschadigd met wortel en al

- 4,5 liter water

- 20 gram verse gemberwortel, gesneden en gekneusd

- gele schil en sap van 1 biologische citroen

- 450 gram rietsuiker (oersuiker smaakt te overheersend). Deze suiker wordt grotendeels  omgezet in alcohol en die vind je dus in de smaak amper terug.

- 7 - 10 gram wijnsteenzuur (kun je mogelijk ook weglaten)

- 7 gram gedroogde gist

Bereiding:

Planten schoonmaken; wortel schoonboenen en plant nakijken op ongedierte. Heel laten!

Met water, gember en citroenschil in een grote pan doen en 10 minuten laten koken.

Doe intussen de suiker en het wijsteenzuur in een andere pan en zet er vast een zeef op.

Giet nu het paardenbloemafkooksel door de zeef en roer tot de suiker is opgelost.

Laat het geheel afkoelen tot lauwwarm en doe dan de gist en het citroensap erbij. Roer goed!

3 - 6 dagen laten staan, gewoon in de pan. Sluit de pan goed af, er mogen absoluut geen fruitvliegjes bij komen, anders wordt je bier zuur! Je kunt het beste een schone theedoek over de pan leggen en daar overheen het deksel.

Af en toe controleren en eventueel omroeren. Het bier moet een beetje borrelen en de gist moet goed opgelost zijn. Is dit niet het geval dan is het waarschijnlijk te koud: de hele pan nog even zachtjes verwarmen tot het bier weer lauw is.

Na die 3 tot 6 dagen zeven door een schoon stuk kaasdoek en in glazen flessen met een beugeldop doen. Bij voorbeeld een bierflesje dat je van tevoren goed hebt schoongemaakt met afwasmiddel en daarna schoon hebt gespoeld met kokend water. En vergeet de dop niet! Let op, de sierbeugelfelsjes van sommige warenhuizen kunnen de druk niet goed aan, de dop gaat lekken en je koolzuurgas verdwijnt waardoor je bier geen prik krijgt….

De flesjes bier liefst buiten bewaren voor het geval dat er een explodeert. Dat is mij overkomen, maar ik had het bier dan ook in een plastic containertje gedaan en dat hield de druk niet uit…

Na enkele dagen staan is het bier klaar. Je kunt het op een koele plaats ca 1- 2 maanden bewaren maar het wordt wel steeds zuurder.

Ik vind het zelf vers het lekkerst. Het doet denken aan wit bier met citroen.

Maak het flesje voorzichtig open; leg een theedoek om de beugel heen en laat de beugel heel langzaam omhoog komen zodat overtollig koolzuur kan ontsnappen. Er kan veel druk op staan en het bier kan eruit spuiten! En dat is zonde…

Proost!

CORONA : Wat te doen om gezond te blijven?

 Het onderstaande stuk over Corona geldt na 3 jaar nog steeds. Wel zijn er wat nieuwe inzichten:

- dennennaalden: het is zeker verstandig om af en toe thee van dennennaalden te drinken, maar doe het met mate. Den is een rubefaciens, een roodmaker en kan de slijmvliezen op den duur irriteren. Ik heb er daarom een spray van gemaakt (etherische dennenolie in combinatie met etherische olie van het zonnenroosje, de cisteroos), dat werkt tot nu toe goed!

- sparrentopjes: straks komen ze weer aan de bomen. Pluk ze met beleid want waar je zo'n topje plukt kan de spar op die plek niet meer verder groeien dat jaar....

1-jarige alsem: het lijkt er op dat tinctuur van deze plant helpt bij het herstel als Corona je hebt gehad en verschijnselen blijft houden die op long-covid lijken. Neem ca 3 druppels per keer, 2 of 3 x per dag.

- wilgenschorstinctuur: mocht je toch coronaklachten krijgen; wilgenschorstinctuur blijkt vaak behoorlijk verlichting te geven, de koorts daalt en de pijn zoals hoofdpijn wordt minder. Na 21 maart is het te laat om nog schors te oogsten, maar voor een ander jaar: je kunt de schors gemakkelijk van die takken schillen en fijngeknipt in de jenever laten trekken.

Tips tegen griep, mogelijk ook werkzaam bij Corona

Geschreven samen met Janet Frieling van Gekruid en Geroerd en fysiotherapeute Afke Abbas

Het coronavirus is zeker geen eenvoudig virus; doordat het in plaats van 2 dna strengen maar 1 streng heeft kan het gemakkelijk muteren en heb je ernstige en minder heftige varianten. Dus wat kunnen we het beste doen? Gezond blijven.

En dat is nu al anderhalf jaar gelukt, dus ik denk dat onderstaande adviezen zeker nuttig zijn!

Hieronder algemene informatie ter ondersteuning van je gezondheid. Uiteraard moet je bij ernstige klachten altijd een arts raadplegen... 

Punt 1 is: niet bang zijn, het verloop is lang niet bij iedereen ernstig… Zeker Corona treft met name oude mensen en mensen die verzwakt zijn door ziekte, hun gewicht of andere oorzaken. Vertrouw op je zelfhelende vermogens! Psychische weerstand is een niet te onderschatten factor in dit geheel. Stress en angst geven het virus extra krachten....

Een mens die verder gezond is kan een eventuele periode van griep zien als een kans tot loutering en reiniging.

Preventie: Zorg goed voor jezelf, neem voldoende rust en ga lekker naar buiten in de natuur. Zorg voor warme voeten en eindig met koud water als je gaat douchen. Krijg je voldoende  gezonde voedingsstoffen binnen? Denk aan producten die van nature veel vitamine C bevatten zoals kool, uien en allerlei fruit en aan producten die rijk zijn aan kiezelzuur zoals gedroogde vruchten, peulvruchten, haver, vers korianderblad en van de kruiden heermoes, brandnetel en longkruid.

Extra aandacht voor de darmflora is verstandig. Bij de natuurvoedingswinkels is acidophilusmelk te koop, een soort karnemelk maar dan veel lekkerder  en uiteraard zonder suiker of andere dubieuze toevoegingen. Neem hiervan een op de nuchtere maag een klein glaasje. Als alternatief kun je ook kiezen voor melkzuur gegist bieten- wortel- of groentesap of melkzuur gegiste groente zoals zuurkool en verder voor melk- of water kefir, kombucha of ormus. Ookyoghurt van haver of cocos is geschikt. Een gezonde darmflora ondersteunt het afweersysteem en zorgt dat we alle mineralen en vitamines die we eten ook daadwerkelijk op kunnen nemen.

Vitamine D: een tekort kan de oorzaak zijn van een verminderde weerstand. Zorg voor voldoende zonlicht... En verder bevatten vette vis en volle melkproducten met name veel vitamine D. Wil je extra vitamine D innemen, zoek dan een soort die is opgelost in olie.

Zink, ik ben geen fan van supplementen maar zink schijnt de weerstand enorm te verhogen, dus ga voor extra zaden zoals zonnebloempitten, hennepzaad, poempoen/ of pijnboompitten, sesamzaad, cashew/ of pecannoten en mocht je vlees of vis eten, voor schaaldieren zoals oesters. Of neem een supplement.

Knoflook: Neem ter preventie een extra dosis rauwe knoflook (dat houdt eventuele dragers van het griepvirus meteen op afstand) of maak knoflooktinctuur. Neem hiervoor een bol biologische knoflook, schil de teentjes en doe ze fijngesneden in een potje dat ongeveer halfvol moet zijn. Giet er vervolgens zoveel graanjenever op tot het potje vol is en zet het op een warme plek, bij voorbeeld in de woonkamer. Iedere dag even schudden en na 1 tot 3 weken is de tinctuur klaar. Neem hiervan voordat je het huis verlaat een theelepel.

Knoflookhoning: Je kunt ook een mengsel van knoflookstukjes in honing maken. dit wordt een elektuarium genoemd. Neem 5 tot 10 schoongemaakte knoflookteentjes, snijd ze in kleine stukjes en roer door 30 ml vloeibare honing. Laat het potje minstens een week staan alvorens de knoflookhoning te gebruiken. Hetzelfde aftreksel kun je ook maken met tijmblaadjes.

Neem in tijden van griep om je heen of verminderde weerstand van jezelf vóór je het huis verlaat een theelepel van dit honingaftreksel om je weerstand te verhogen. De knoflookhoning is jaren houdbaar en de smaak valt mee…

Roken met salie kan helpen om de lucht in huis schoon te houden, om je aura te reinigen van negatieve invloeden en om nare gebeurtenissen uit je huis te halen. Zij kunnen je weerstand eveneens verlagen...

Een blaadje salie in je wangzak gedurende enige tijd verhoogt trouwens de weerstand in je keel.

Verdampen: Ook kun je ervoor kiezen om etherische olie te verdampen of even spray te maken en zo bacteriën en eventueel griepvirussen te doden. Zeer geschikt zijn :

- tijm, salie, teatree, cajeput, eucalyptus, kaneel en citroen

Druppel wat olie op een zakdoekje of geursteen of gebruik een geurlampje of verstuiver. Voor een simpele spray: 1 theelepel zout of vloeibare handzeep mengen met 10 druppels etherische olie zoals tijm of eucalyptus (bij benauwdheid helpt waarschijnlijk venkel), in een flesje doen van 30 ml en het flesje verder vullen met gekookt water of als je het hebt schoonmaakalcohol 70 %. Klaar! Meerdere keren per dag een pufje boven je hoofd om je omgevind schoon te houden. 

Luchten: zorg voor voldoende frisse lucht in huis, mijd elektrosmog: tv, computer, mobieltje, doe een zoutlampje aan.

Sabbelen op iets

Om het keelgebied zo actief mogelijk te houden kun je regelmatig opiets sabbelen. In principe kan dat een kiezelsteentje zijn maar een (natuur)dropje is natuurlijk lekkerder.

Tinctuur om de weerstand te verhogen kun je onder andere maken van diverse natuurlijke antibiotica zoals echinacea (bloeiende plant of wortels), madeliefje (bloemen), tijm (takjes), salie (blaadjes), of duizendblad (blaadjes). Vul een potje los met het fijngeknipte kruid naar keuze of een mengsel van bovenstaande kruiden en giet er vervolgens graanjenever op tot het kruid geheel onder staat. Op een zichtbare plek zetten en dagelijks schudden. Na 1 tot 3 weken is de tinctuur klaar en hoeft alleen nog door een doek gezeefd te worden. Neem elk uur 5 tot 10 druppels bij griep, ook als je al ziek bent. Het herstel wordt zo ondersteund.  Geen tuin of tijd? Diverse kruiden zijn als tinctuur te koop.

Thee of tinctuur: Van de onderstaande kruiden, die op veel plekken te vinden zijn, kun je thee zetten of een tinctuur(met graanjenever) bereiden:

* smalle weegbree, hondsdraf, kleefkruid en klein hoefblad, salie, longkruid, tijm…

Neem van thee 2 tot 3 kopjes per dag en van tinctuur 3 tot 10 keer daags 10 druppels. 

Let op: kruiden die de weerstand verhogen zijn niet geschikt voor mensen die lijden aan een auto-immuunziekte of die een transplantatie hebben ondergaan.

Virussen bestrijden:

Er is voor zover ik weet in onze omgeving maar één kruid bekend dat echt een stof bevat die virussen tegen kan houden en dat is de vlier. Het gaat dan om de bessen, zij bevatten een stof die virussen eraan hindert enzymen te produceren die de gezonde celwanden aan kunnen tasten. Daardoor kunnen ze gezonde cellen niet binnendringen.

Vlierbessen kunnen het beste ingenomen worden in de vorm van sap (zelf maken of oersap kopen bij reform- en natuurvoedingswinkels) of moes. Rauw zijn ze niet te eten aangezien ze blauwzuurglycosiden bevatten die bij verhitting verdampen.

En dan hebben we nog de 'invasieve exoot' Japanse duizendknoop. De jonge. gele wortels blijken goud waard want ze bevatten een hoog gehalte aan resveratrol, een stof die het coronavirus eraan kan hinderen om een gezonde cel binnen te dringen. Wij maken er tinctuur van in jenever en hebben ontdekt dat 1 tot 2 druppels per dag voor de meeste mensen al voldoende zijn om de weerstand goed te houden. 

Kruiden van verder weg die ook werken tegen griepvirussen:

-          zoethoutwortel

-          kaneel (liefst gemengd met honing als kuur) en kruidnagel

-          gember en kurkuma

* Mocht je je grieperig gaan voelen, neem dan als eerste rust!

* Zet een pot thee van een eetlepel versgeraspte gemberwortel met het sap van een halve citroen erbij en zoet eventueel met honing. Elk uur een klein kopje drinken ter ondersteuning van het afweersysteem

* Ook een pot thee van vlier- of lindebloesem werkt geweldig als je aansluitend meteen in een warm bed gaat met extra dekens en kruiken en zo de temperatuurstijging nabootst die je lichaam anders zou produceren om het griepvirus te doden.

* Vlierbessensap ondersteunt de longen en gaat de uitbreiding van het virus tegen

* Neem regelmatig een heet voetenbadje met twee handen zeezout erin. 15 Minuten in het water blijven en telkens heet water bijgieten zodat het badje op temperatuur blijft.

* Tinctuur van wilgenschors of tabletten met wilgenschors werken net als een aspirientje: koortsverlagend, pijnstillend en ontstekingsremmend

* Bij koorts: eigenlijk is koorts een goed teken, het lichaam probeert de virussen uit te schakelen. Als de koorts te lang duurt kan dat belastend zijn voor het lichaam. Neem dan een kom met lauw water en doe er een flinke scheut azijn in. Doop hierin een theedoek en wikkel deze uitgewrongen rond de kuiten (leg van tevoren een plastic zak onder de benen) Herhalen zolang de koorts hoog is. Deze behandeling is alleen geschikt als de voeten warm zijn. Bij koude voeten kun je de theedoek op het voorhoofd leggen.

Tot slot: griep doormaken kan een (waardevolle) periode van bezinning betekenen, zeker in deze tijd waarin rust niet vanzelfsprekend is. Onbehandelde griep duurt ca 1 tot 2 weken; met kruidenbehandelingen kun je die periode terugbrengen tot enkele dagen als je dat wilt.

Herstel na de griep:

- voldoende rust en frisse lucht

- voldoende vitamines, eventueel een kuurtje doen met eccinaforce of spirulina

- darmflora ondersteunen met probiotica en prebiotica

Grieppreventie uit de natuurvoedingswinkel:

* Weerstand ondersteunen via darmflora:

- acidophilusmelk, kefir, komboucha, brooddrank, zuurkool

* Weerstand ondersteunen met voeding die extra kiezelzuur bevat:

- haver (alle vormen), gedroogd fruit zoals dadels en vijgen, peulvruchten

* Weerstand ondersteunende kruiden

- gember (ook gembershotjes), kurkuma, knoflook, uien,

- extra rijk aan vitamine C: alle koolsoorten,  citrusfruit, rozebottels en duindoorn, in de vorm van elixer of zelfs jam.

  Vlierbessen-oersap hindert virussen eraan om gezonde cellen binnen te dringen.

- rode peper en sambal

* Bij beginnende keelpijn:

- sabbelen op een dropje, bij voorbeeld een pandadropje of laurierdropje

- theelepel (tijm)honing, langzaam op de tong laten smelten

* Kruidenthee zoals luchtwegen- of fluweelthee, vlier, gember, tijm, salie, linde en venkel, ook sterremix werkt prima bij hoest en zelfs benauwdheid.

Grieppreventie bij de Groene Zon:

Uiteraard kun je zelf heel veel doen ter voorkoming van griep: rust, goed eten, voldoende frisse lucht etc. Vertrouw op je zelfhelende vermogens. Stress en angst zijn slechte raadgevers….

Hieronder enkele producten die ondersteunend kunnen werken. Veel daarvan kun je ook thuis maken, dus het lijstje is vooral bedoeld ter inspiratie.

Namens moeder aarde wensen wij je een goede gezondheid toe!

* Preventief:

- tinctuur van valeriaan of citroenmelisse bij stress en spanning. Rust is de beste preventie!

- desinfecterende spray: regelmatig een pufje boven uw hoofd om de lucht te desinfecteren. Ook geschikt voor ruimtes waar meerdere mensen zijn. Niet in de ogen of op de huid sprayen. Je kunt zoiets simpel zelf maken: 1 theelepel zout mengen met10 druppels etherische olie naar keuze, zie hieronder en 25 ml bronwater. Samen in een flesje met verstuiver, goed schudden, klaar

- luchtwegenthee: houdt de luchtwegen schoon en sterk: met tijm, klein hoefblad, salie, longkruid, hondsdraf, weegbree etc.

- immuundruppels, de naam zegt het al. Versterken het afweersysteem Ook weer met bovenstaande kruiden

- vlierbessenhoestdrank houdt de slijmvliezen sterk en helpt tegen hoest: kook gember, kaneel en kruidnagel fijngestampt een half uur in 300 ml water, dan zeven en 1 fles vliersbessenoersap plus 100 gram oersuiker erbij doen. Kokend heet in flesjes met goede schroefdop, klaar. Bij ziekte elk uur een klein theelepel.

- etherische olie om te verdampen (geurlampje, zakdoek, spray):

  Denk aan tijm, salie, alle soorten den, spar, jeneverbes, teatree, cajeput, eucalyptus, munt, kaneel, kruidnagel en bij benauwdheid venkel en anijs. Gebruik niet meer dan enkele druppels, het is gauw te veel!

- turbo-voetenbad kan het hele systeem een boost geven bij beginnende griep

* Bij ziekte:

- vlierbessendrankje tegen hoest, benauwdheid en koorts

- heemstdrankje bij pijnlijke of vastzittende hoest (op basis van heemstwortel, melassestroop en zoehoutextract)

- thee van verwarmde zaden zoals venkel, kummel, (ster)anijs en kardamon, of koop kant en klare sterrenmix : bij hoest, pijn, benauwdheid

- longbalsem of zoiets als dampo bij hoest, pijn op de borst en benauwdheid

- immuundruppels met eerder genoemde kruiden zoals weegbree, longkruid en hoefblad om de ziekteperiode beter door te komen. (thee kan ook)

- bij benauwdheid: etherische olie van venkel of kummel om de longblaasjes te ontkrampen: in een geurlampje (niet langer dan een half uur per keer) of op een doekje of geursteen in de buurt van de zieke

Aangezien onze overheid uitsluitend bezig is met maatregelen om besmetting te voorkomen wordt het hoog tijd dat wij zelf iets ondernemen. Want is het niet vreemd dat er geen enkele tip gegeven wordt over hoe je gezond kunt blijven en je weerstand kunt versterken?

Nou weet ik zeker dat er heel veel kennis en expertise is omtrent gezond blijven, zeker onder jullie die mijn berichten van de laatste tijd hebben gevolgd.

Daarom stel ik voor om overal in het land steunpunten te maken waar mensen voor hulp terecht kunnen en dan denk ik vooral aan tips over hoe je je weerstand en gezondheid kunt ondersteunen. Dat kan immers op heel veel manieren.

Laten we al onze expertise inzetten om de mensen om ons heen weer sterk te maken, zowel lichamelijk als geestelijk.

Ben jij iemand die mee wil helpen, print dan het logo uit en plak het op je raam of op je praktijkplek. Zo weten anderen dat ze bij jou hulp kunnen krijgen, misschien in de vorm van informatie maar misschien ook in de vorm van andere tips. Wie weet wil je kruiden uit je tuin delen, samen mediteren of mensen een voetenbadje geven. Er is geen ‘hoofdkantoor’ of ‘directie’ in dit systeem, we verbinden ons als helpers met de kosmos en doen wat wij kunnen. In mijn geval is dat werken met kruiden en waar ben jij goed in?

Het logo stelt een coronavirus voor, maar dan doorgesneden en plat gelegd en dan krijg je ineens een middeleeuwse burcht met kantelen waar bloemen op groeien. En de naam ontstond doordat ik dacht, niet te veel macht geven aan corona. Dus daarom CORONEE.

STICHTING KENNISCENTRUM KRUIDENERVARING GRONINGEN

Het doel is (in het kort) het verzamelen en doorgeven van ervaringen met kruiden.

Die kennis is nu veelal mondeling en het lijkt me goed om deze vast te leggen op een overzichtelijke en toegankelijke manier zodat iedereen er plezier van kan hebben.

Heb jij kruidenervaringen die je wilt delen? Mail of bel ons!

Wij hebben een start gemaakt met het verzamelen van ervaringen met geneeskrachtige of eetbare kruiden. Voorlopig zijn deze welkom op mijn emailadres:saskianieboer@gmail.com.

Ook is de site in de lucht maar nog niet helemaal bij gewerkt helaas: www.kruidenervaring.nl. Hulp is zeer welkom! Ik blijf nu steken op technische details...

Goed nieuws: De Groene Zon is voor de komende jaren weer officiëel erkend als opleidingscentrum. Ons centrum is doorgelicht en geschikt bevonden door het Centrum Registratie Kort Beroeps Onderwijs van de overheid. (CPION / CRKBO)